Gezocht: econoom zonder gespleten brein

Sommige economen hebben twee ‘grote ideeën’ in hun hoofd, zonder dat ze het verband ertussen zien.

Het meest irritante voorbeeld hiervan is wellicht de econoom die enerzijds waarschuwt dat mensen langer moeten werken omdat de pensioenen niet betaalbaar zijn, terwijl hij ook beweert dat robots en computers het werk gaan overnemen.

Ja, wat is het nu? Zonder economisch model met bijhorend tijdsschema zijn dergelijke aanbevelingen en voorspellingen totaal nutteloos.

Thesisonderwerp: De politieke economie van België

Professor Anke Hassel heeft een boeiende studie gedaan naar de politieke economie van Duitsland. Waarom is Duitsland zo gericht op export? Welke overheden (federaal of regionaal) hebben de fiscale touwtjes in handen? Wat is de macht van de vakbonden?

De paper van Hassel schreeuwt om een vergelijkbare studie over België. Welke impact hebben de machtsverhoudingen van werkgevers, vakbonden en politiek in België op – bijvoorbeeld – de ongelijkheid?

Je zou de resultaten vervolgens kunnen vergelijken met de politieke economie van onze buurlanden.

10 vragen voor #AuditECB

Een nieuwe website1 en de campagne Audit the ECB belichten het QE-beleid van de Europese Centrale Bank (ECB). In een opiniestuk vraagt Sander Loones (N-VA) meer transparantie van ECB voorzitter Mario Draghi.

Gezien ik zelf verschillende stukken schreef over QE, helikoptergeld en de balansen van de centrale banken, kan ik dit alleen maar toejuichen.

Het is me echter niet duidelijk wat het doel is van Audit the ECB. Hierbij dan ook tien vragen aan de initiatiefnemers. Continue reading “10 vragen voor #AuditECB”

Over de passiva en winsten van centrale banken

In de nasleep van de financiële crisis hebben de centrale banken (CentB-en) hun balansen drastisch opgeblazen. De Federal Reserve (Fed) en de Europese Centrale Bank (ECB) volgden het voorbeeld van de Japanse centrale bank door voor biljoenen2 dollars en euro’s obligaties te kopen. Dit beleid wordt quantitative easing (QE) genoemd.

De centrale banken doen deze aankopen met de “monetaire basis”: cash en reserves3. Als we wettelijke beperkingen buiten beschouwing laten, kunnen centrale banken zoveel “basisgeld” maken als ze willen.

Economen zijn het niet eens over QE en de gevolgen ervan voor de balansen van de centrale banken.

Deze blogpost bespreekt de vraag als basisgeld bij het passief van de centrale bank gerekend moet worden. Nadat we dit onderwerp begrijpen, kunnen we verduidelijken wanneer de CentB winst boekt en hoe dit de financiën van de overheid beïnvloedt.

Eén van de doelen van QE is om de inflatie omhoog te krijgen. Sommigen maken zich zorgen dat de rente daardoor omhoog zal gaan, waardoor de centrale banken gigantische verliezen zullen lijden. Dat zou allerhande – niet verder gespecifieerde – rampen met zich meebrengen. Ik beargumenteer dat deze vrees onterecht is. Continue reading “Over de passiva en winsten van centrale banken”

Thesisonderwerpen deel I: economie

Vandaag start het nieuw academiejaar aan de Vlaamse universiteiten. Naar aanleiding hiervan geef ik op mijn blog enkele tips voor relevante onderzoeksvragen. Ik start met topics voor studenten economie. Het gaat eens niet over (centrale) banken, maar over zaken dichter bij huis. Hoogstwaarschijnlijk ben ik niet de enige die hier meer over wil weten. Een gemotiveerde student(e) zal ongetwijfeld een publiek vinden voor zijn/haar conclusies. Je onderzoek kan de kranten halen, en niet enkel stof vergaren in de bibliotheek van de universiteit.

 

Hoe gezond is het economisch ecosysteem in je streek?

Wanneer er een groot bedrijf sluit, zoals Ford Genk of Caterpillar Gosselies, wordt er altijd moord en brand geschreeuwd. Om de impact van dergelijke gebeurtenissen te voorspellen, zou een student economie de bedrijven en sectoren in zijn regio in kaart kunnen brengen. Hoe belangrijk zijn ze voor de werkgelegenheid? Voor de belastinginkomsten van de gemeenten en provincie? Waar zitten hun klanten? Waar worden beslissingen genomen? Hoe concurrentieel zijn ze op lange termijn?
Als aanzet voor mijn eigen streek (Zuid-West-Vlaanderen): wat met de cluster van textielen vloerbedekkingsbedrijven? Wat met de verwerkers van groenten? Continue reading “Thesisonderwerpen deel I: economie”

Nee, Geert Noels, de ECB vernietigt het kapitalisme niet

De Tijd publiceerde recent een opiniestuk van de econoom Geert Noels onder de titel ‘Het beleid van de ECB vernietigt het kapitalisme’. Het stuk bevat een mix van terechte kritieken en dubieuze beweringen.

Ik deel de mening dat het massaal opkopen van obligaties – de zogenaamde QE – door de Europese Centrale Bank (ECB) zeer weinig doet voor de reële economie. Gezinnen en bedrijven beslissen door de lage rente niet massaal om meer geld uit te geven. De werkgelegenheid in de eurozone wordt niet gestimuleerd door het opblazen van de balans van de ECB met financiële activa.

Maar Noels houdt het niet bij de grond van de zaak, de beperkte impact van QE op de reële groei.

Volgens het opiniestuk zorgen de lage rentes namelijk voor een planeconomie, de tegenpool van het kapitalisme. De financiële sector zou door de lage of negatieve rentes ontwricht worden. Maar om zijn stelling van een antikapitalistisch monetair beleid te staven, geeft hij voorbeelden van zwakke spelers die vroeger impliciet gesubsidieerd werden en van normale processen in een markteconomie. Continue reading “Nee, Geert Noels, de ECB vernietigt het kapitalisme niet”