Tag: banken

Over de passiva en winsten van centrale banken

In de nasleep van de financiële crisis hebben de centrale banken (CentB-en) hun balansen drastisch opgeblazen. De Federal Reserve (Fed) en de Europese Centrale Bank (ECB) volgden het voorbeeld van de Japanse centrale bank door voor biljoenen1 dollars en euro’s obligaties te kopen. Dit beleid wordt quantitative easing (QE) genoemd.

De centrale banken doen deze aankopen met de “monetaire basis”: cash en reserves2. Als we wettelijke beperkingen buiten beschouwing laten, kunnen centrale banken zoveel “basisgeld” maken als ze willen.

Economen zijn het niet eens over QE en de gevolgen ervan voor de balansen van de centrale banken.

Deze blogpost bespreekt de vraag als basisgeld bij het passief van de centrale bank gerekend moet worden. Nadat we dit onderwerp begrijpen, kunnen we verduidelijken wanneer de CentB winst boekt en hoe dit de financiën van de overheid beïnvloedt.

Eén van de doelen van QE is om de inflatie omhoog te krijgen. Sommigen maken zich zorgen dat de rente daardoor omhoog zal gaan, waardoor de centrale banken gigantische verliezen zullen lijden. Dat zou allerhande – niet verder gespecifieerde – rampen met zich meebrengen. Ik beargumenteer dat deze vrees onterecht is. Continue reading “Over de passiva en winsten van centrale banken”

Nee, Geert Noels, de ECB vernietigt het kapitalisme niet

De Tijd publiceerde recent een opiniestuk van de econoom Geert Noels onder de titel ‘Het beleid van de ECB vernietigt het kapitalisme’. Het stuk bevat een mix van terechte kritieken en dubieuze beweringen.

Ik deel de mening dat het massaal opkopen van obligaties – de zogenaamde QE – door de Europese Centrale Bank (ECB) zeer weinig doet voor de reële economie. Gezinnen en bedrijven beslissen door de lage rente niet massaal om meer geld uit te geven. De werkgelegenheid in de eurozone wordt niet gestimuleerd door het opblazen van de balans van de ECB met financiële activa.

Maar Noels houdt het niet bij de grond van de zaak, de beperkte impact van QE op de reële groei.

Volgens het opiniestuk zorgen de lage rentes namelijk voor een planeconomie, de tegenpool van het kapitalisme. De financiële sector zou door de lage of negatieve rentes ontwricht worden. Maar om zijn stelling van een antikapitalistisch monetair beleid te staven, geeft hij voorbeelden van zwakke spelers die vroeger impliciet gesubsidieerd werden en van normale processen in een markteconomie. Continue reading “Nee, Geert Noels, de ECB vernietigt het kapitalisme niet”

Waarom je (bijna) geen rente krijgt op je spaarrekening

Binnenkort krijgen bedrijven geen rente meer op hun spaarrekening bij een Belgische grootbank. Deze renteverlaging is vooral psychologisch van belang, want momenteel “verdien” je in veel gevallen slechts het wettelijk gegarandeerd1 minimum van 0,11% voor geld dat je een jaar onaangeroerd laat staan.

Dit soort berichten wordt steevast gevolgd door commentaren dat “de banken” een bende dieven zijn. Ze zouden de spaarders moeten belonen omdat ze “werken met het spaargeld van de mensen”. Als bankiers geen rente betalen op spaargeld, denken sommigen ze geen bank meer nodig hebben.

Zo’n opmerkingen verraden een gebrekkige kennis over de werking van banken. Hoe verdient een bank geld? Continue reading “Waarom je (bijna) geen rente krijgt op je spaarrekening”

Optima: schone schijn en een bananenrepubliek

Er komen steeds meer details aan het licht over Optima. Deze bevestigen mijn eerdere analyse: Optima is een geval van controlefraude. Deze zaak wijst bovendien op een compleet onaanvaardbare verstrengeling van zakenbelangen, politiek en toezichthouder.

De zaak Optima is een herinnering van lessen die telkens opnieuw geleerd en vergeten worden. Men slaagt er niet in deze kennis door te geven. Dit is geen toeval, zoals hieronder duidelijk zal worden.

Ik zet in deze post enkele dingen op een rijtje. De eerste drie zijn lessen voor spaarders en beleggers. De resterende punten gaan over het toezicht op de banken en het verschil tussen theorie en realiteit.

a) Klanten worden verblind door uiterlijk vertoon

Topman Jeroen Piqueur stond bekend voor zijn jacht en zijn luxewagens. Op een bepaald moment had hij zelfs een privéjet. Dit straalt succes en rijkdom uit. Vergeet echter nooit de vraag “waar zijn de boten van de klanten?”. Het is niet omdat de bankier een gladde verkoper is en het breed laat hangen, dat de belegger er beter van worden.

b) Ronkende namen zijn geen garantie

Eén van de methoden waarmee een bedrijf vertrouwen probeert uit te stralen, is door invloedrijke personen op te nemen in het bestuur. Bij Optima ging het bijvoorbeeld over Luc Van den Bossche (een gewezen minister) en Danny De Raymaeker (een gewezen topman van grootbank KBC).

Bestuur Optima Bank

Continue reading “Optima: schone schijn en een bananenrepubliek”

Het failliet van Optima Bank gekaderd

Naar aanleiding van het dreigend faillissement van Optima Bank, volgt hier een stuk uit het boek dat ik aan het schrijven ben. Het fragment komt uit een hoofdstuk dat het bankroet van banken en overheden bespreekt. Hier en daar is de tekst wat aangepast om commentaar te geven op Optima, gebaseerd op berichtgeving in de pers.

Het is belangrijk om op te merken dat de bedragen die in de pers genoemd worden me erg dubieus lijken te zijn. Ofwel zijn de journalisten mis ingelicht, ofwel wijzen de cijfers op een falende toezichthouder. Meer daarover aan het eind van deze blogpost, onder de hoofding ‘Commentaar bij de bedragen die genoemd worden bij Optima Bank’.

Update maandag 13 juni: volgens de minister van Financiën Van Overtveldt zal er geen belastinggeld naar de klanten van Optima gaan, omdat het geld gerecupereerd kan worden bij de bank. Dit is dus precies wat ik vrijdag schreef wanneer ik deze tekst postte: de berichtgeving in de pers was ongefundeerde sensatiezucht.

Ik ken alle details in de zaak Optima uiteraard niet, maar ik kan wel de essentie uitleggen omdat alle banken in se gelijkaardig werken. Deze post veronderstelt een minimumkennis van boekhouding1. Continue reading “Het failliet van Optima Bank gekaderd”