Vandaag start het nieuw academiejaar aan de Vlaamse universiteiten. Naar aanleiding hiervan geef ik op mijn blog enkele tips voor relevante onderzoeksvragen. Ik start met topics voor studenten economie. Het gaat eens niet over (centrale) banken, maar over zaken dichter bij huis. Hoogstwaarschijnlijk ben ik niet de enige die hier meer over wil weten. Een gemotiveerde student(e) zal ongetwijfeld een publiek vinden voor zijn/haar conclusies. Je onderzoek kan de kranten halen, en niet enkel stof vergaren in de bibliotheek van de universiteit.
Hoe gezond is het economisch ecosysteem in je streek?
Wanneer er een groot bedrijf sluit, zoals Ford Genk of Caterpillar Gosselies, wordt er altijd moord en brand geschreeuwd. Om de impact van dergelijke gebeurtenissen te voorspellen, zou een student economie de bedrijven en sectoren in zijn regio in kaart kunnen brengen. Hoe belangrijk zijn ze voor de werkgelegenheid? Voor de belastinginkomsten van de gemeenten en provincie? Waar zitten hun klanten? Waar worden beslissingen genomen? Hoe concurrentieel zijn ze op lange termijn?
Als aanzet voor mijn eigen streek (Zuid-West-Vlaanderen): wat met de cluster van textiel– en vloerbedekkingsbedrijven? Wat met de verwerkers van groenten?
Diepe economische geschiedenis
De bedrijven van vandaag zijn er niet zomaar gekomen. Ze hebben een hele geschiedenis achter de rug. De ontstaansgeschiedenis van Silicon Valley is welbekend, net zoals het feit dat het quasi onmogelijk is ergens anders een tweede Silicon Valley te maken. Maar hetzelfde is wellicht waar over andere industrieën. Hoe is de economie in jouw streek geëvolueerd? Om opnieuw het voorbeeld van Zuid-West-Vlaanderen te nemen: veel exportkampioenen zijn gestart door boeren die na de Tweede Wereldoorlog diversifieerden. Bedrijven die hun wortels hebben in de vlas- of groententeelt zouden niet in – bijvoorbeeld – Zwitserland ontstaan kunnen zijn.
Geldstromen in de lokale sociale economie
Economen praten vaak over de overheid en bedrijven. Maar daarnaast is er ook een grote sociale economie in ons land. Hoe wordt het “maatschappelijk welzijn” georganiseerd in jouw stad of gemeente? Wie heeft er de touwtjes in handen bij het OCMW en de sociale huisvestingsmaatschappij? Wat is hun expertise? Hoeveel geld geven ze uit? Kloppen de rekeningen en is er voldoende onafhankelijk toezicht?
Lokale financiën
Terwijl de media regelmatig berichten over de federale en Vlaamse begroting, zijn er bijna geen journalisten die zich bezighouden met het uitpluizen van de boekhoudingen van de gemeenten. Welke controle is er op de uitgaven? Welke “postjes” worden er verdeeld in intercommunales en andere organisaties? Waar zitten de mogelijkheden tot belangenvermenging en corruptie?