Een hoge staatsschuld is een teken van succes

Wat doet Luxemburg tussen landen als Zimbabwe en Oezbekistan?

Antwoord: het zijn allemaal landen met een lage staatsschuld.

Het is één van die dingen waar iedereen het over eens is: de Belgische staatsschuld moet omlaag.

Maar is dat wel zo? Ook Japan en de Verenigde Staten, niet bepaald ontwikkelingslanden, hebben een hoge schuldgraad.

Over het algemeen kunnen landen met weinig schulden moeilijk geld lenen omdat investeerders hen niet vertrouwen. Een permanent hoge staatsschuld is dan weer een teken van succes. Luxemburg is de uitzondering die de regel bevestigt.

Lees ook: De staatsschuld is veel te laag.

Da gade gij nie betale

Staatsschuldfobie is een merkwaardige aandoening.

Alsof er plots een deurwaarder zal aanbellen om ‘jouw deel’ van de staatsschuld op te eisen. Nee dus.

Landen moeten hun schulden niet afbetalen (de staatsschuld is overigens veel te laag).

Wanneer er nog eens iemand jammert over de staatsschuld, denk dan stilletjes “da gane kik nie betale”.

De staatsschuld is veel te laag

De nieuwe federale regering heeft extra geld nodig. De oplossing is simpel: lenen. En dan bedoel ik niet 11 miljard euro lenen om het gat in de begroting te dichten. 11 miljard euro is peanuts. Nee, België moet honderden miljarden lenen. De staat kan immers lenen aan negatieve rente.

Mijn advies aan de toekomstige minister van Financiën: leen 1000 miljard, steek het in een kluis, en binnen twee jaar moet je maar 988 miljard terugbetalen. Voila, 12 miljard verdiend zonder hogere belastingen!

Naast het positieve effect voor de begroting, is een hogere uitgifte van overheidsobligaties overigens ook een oplossing voor het tekort aan risicoloze financiële activa, de zogenaamde safe asset shortage.

Duitse traantjes

Spaarders krijgen al jaren erg weinig rente op hun spaargeld. De Duitse journalist Holger Zschaepitz noemt dit een “geheime onteigening van spaarders door de financiële repressie van de ECB”.

Het is volgens Zschaepitz dus de schuld van de centrale bank. Maar in de Verenigde Staten is er ook een centrale bank, en daar krijgen actieve1 spaarders meer dan 2 procent rente. Hoe is dit verschil tussen de eurozone en de V.S. te verklaren?

Eén van de redenen is het feit dat de Amerikaanse federale overheid het voorbije decennium veel grotere tekorten opgestapelde dan de overheden in de eurozone.

Overheidstekort als percentage van het bruto binnenlands product in de Verenigde Staten (rood) en de eurozone (blauw). Bron van data en figuur: OESO.

Dit klinkt slecht voor de V.S., tot je naar de economische resultaten kijkt. De V.S. hebben een lagere werkloosheidsgraad en een hogere economische groei dan de eurozone. In plaats van hun schuldgraad te verkleinen, zouden landen met begrotingsoverschotten beter de belastingen verlagen of noodzakelijke investeringen doen2. Dat zou de economie in heel de eurozone een duwtje in de rug geven. En dan zou de ECB in navolging van de Fed de rente kunnen optrekken.

Journalisten en politici in Duitsland moeten beseffen dat ze deel uitmaken van een muntunie. De ECB kan niet enkel rekening houden met de Duitsers. Droog dus je tranen, Holger.

Bouwgrondbezitters werden slapend rijk

Uit het jaarverslag van de Nationale Bank van België:

Tussen 1973 en 2014 zijn woningen in België 11 keer duurder geworden. Dat is vooral een gevolg van de gronden, die in dezelfde periode maar liefst 19 keer duurder werden. Zoals je in de figuur kan zien, waren de prijsstijgingen in Vlaanderen nog extremer dan in Wallonië.

Ter vergelijking: de consumptieprijzen zijn tussen 1973 en 2014 ‘slechts’ verviervoudigd. De bouwkosten gingen maal vijf.

Anuna heeft gelijk

Klimaatspijbelaarster  Anuna De Wever stelt voor dat de overheid geld drukt om de klimaatproblemen aan te pakken.

De “serieuze economen” en hun kudde volgers op de sociale media rolden over elkaar om haar voorstel in het belachelijke te trekken. ‘Dat gaat in tegen de wetten van de economie!’ ‘Heeft dat kind nog nooit van Venezuela en Zimbabwe gehoord?’ ‘Hyperinflatie!’

Ironisch genoeg heeft Anuna het bij het rechte eind. Ondanks de lage rente en de massale aankoop van obligaties slaagt de Europese Centrale Bank (ECB) er niet in om haar inflatiedoelen te halen. Het nieuw ‘gedrukte’ geld uitgeven aan groene investeringen zou goed zijn voor de economische groei, werkgelegenheid, concurrentiekracht (goedkopere stroom) en de klimaatdoelstellingen van de Europese Unie.

Het internationaal debat over Green QE is al jaren aan de gang, maar dat hebben de Belgische economen duidelijk gemist.

Media-economen als Geert Noels maken zich graag populair door te klagen over de lage rente, hoge belastingen en het gebrek aan klimaatmaatregelen. Maar doordat ze de mensen bang maken met doemscenario’s over hyperinflatie, zijn ze deel van het probleem.

De Europese politiek heeft de voorbije tien jaar verkwanseld. In plaats van investeringen te doen in het door werkloosheid geteisterde Zuid-Europa, gebeurde er niets.

Het resultaat: de voorbije tien jaar hebben we teveel belastingen betaald, zaten miljoenen mensen zonder werk, haalde de ECB haar inflatiedoelen niet, zal de Europese Unie haar klimaatdoelen niet halen, is er onvoldoende geïnvesteerd in klimaatvriendelijke technologie, betalen we miljarden voor fossiele brandstoffen uit Saudi-Arabië en Rusland…

Iemand met een slecht karakter zou Geert Noels ervan kunnen verdenken een door Poetin aangestuurde onruststoker te zijn. In werkelijkheid ligt het probleem vooral bij de bloedarmoede in de media, waardoor steeds dezelfde kwakzalvers een forum krijgen.

Meer weten?

De echte job van een hoofdeconoom

Véronique Goossens wordt binnenkort de hoofdeconoom van Belfius. Ze is vooral bekend als presentatrice bij Kanaal Z.

Volgens Wikipedia is een hoofdeconoom verantwoordelijk voor de uitvoering van financieel en economisch onderzoek en advies. Op het eerste zicht is het dan ook wat vreemd dat Goossens geen diploma economie op zak heeft.

Nochtans heeft Belfius een goede zaak gedaan. De echte job van een hoofdeconoom is namelijk om in de media te komen.

Hoofdeconoom is een marketingfunctie

De hoofdeconoom heeft weinig of geen invloed op de strategie van zijn of haar werkgever. Banken hebben een hoofdeconoom om dezelfde reden dat ze sportwedstrijden of liefdadigheidsinstellingen sponsoren. 

Goede hoofdeconomen slagen er in regelmatig om regelmatig in de krant of op de radio en televisie te komen. Zo bouwen ze een vertrouwensband op met het publiek, dat de naam van hun werkgever koppelt aan degelijkheid.

Het is geen toeval dat BNP Paribas Fortis Koen De Leus wegplukte bij KBC. De man wordt regelmatig geïnterviewd. Misschien heeft Goossens’ voorganger Geert Gielens grote intellectuele en organisatorische capaciteiten, maar het verschil in aantal Twittervolgers tussen de twee spreekt boekdelen.  Vandaar exit Gielens, enter Goossens.

Tenslotte gratis advies voor mijn voormalige werkgever KBC: jullie huidige hoofdeconoom is waardeloos vanuit mediastandpunt. (Als je nu nadenkt over wie dat is, bewijs je mijn punt). Jammer, want ik ken een onontgonnen toptalent bij de bank…

Zijn de Duitse pensioenen onbetaalbaar?

Econoom Carsten Brzeski schrijft in zijn column in De Tijd:

Wie in [het vergrijzend Duitsland] constante pensioenen voor de komende twintig jaar belooft, gooit hoge ogen bij het electoraat, maar is bezig met economische zelfmoord.

Economische zelfmoord, dat klinkt serieus! Laten we verder lezen… Continue reading “Zijn de Duitse pensioenen onbetaalbaar?”

Waar dient het onderwijs voor?

Waar dient onderwijs voor?

Voor velen is dat een belachelijke vraag. “Om dingen te leren natuurlijk!”

Maar is dat wel zo? Hoeveel herinner jij je nog uit de lessen aardrijkskunde? Gebruik je soms driehoeksmeetkunde tijdens je werk?

De Amerikaanse economen Bryan Caplan en Robin Hanson bekijken onderwijs door de lens van signaling-theorie. Continue reading “Waar dient het onderwijs voor?”