‘De zondvloed’ van Adam Tooze uitgebaggerd

De Eerste Wereldoorlog heeft diepe sporen nagelaten. Veel van de huidige staatsgrenzen in Oost-Europa – van Finland tot Roemenië – werden vastgelegd tijdens of kort na de Grote Oorlog. De Oktoberrevolutie en de Balfour-verklaring dateren van november 1917. En dan zwijgen we nog over het Sykes-Picotverdrag uit 1916, dat Syrië en Irak verdeelde.

Op het eerste zicht lijken de gevolgen van de Eerste Wereldoorlog simpel. In het Verdrag van Versailles krijgt Duitsland de schuld van de oorlog. De verliezer wordt tot zware herstelbetalingen gedwongen. Daaruit volgt dan onvermijdelijk de Tweede Wereldoorlog, waarin Duitsland het opnieuw opneemt tegen de Britten, Fransen, Russen en Amerikanen.

De werkelijkheid is echter veel genuanceerder. De oppervlakkige analyse hierboven verklaart bijvoorbeeld niet waarom Italië en Japan – overwinnaars in de Eerste Wereldoorlog – in de Tweede Wereldoorlog de kant van Duitsland kiezen.

Perspectief en verhaal

In zijn boek De zondvloed bestudeert geschiedenisprofessor Adam Tooze de relaties tussen de grootmachten in de periode 1916-1931. Continue reading “‘De zondvloed’ van Adam Tooze uitgebaggerd”