Robots zijn niet de enige oorzaak van het banenverlies bij de banken

De voorbije maanden hebben verschillende financiële instellingen aangekondigd dat ze banen zullen schrappen. Gisteren meldde KBC aan dat ze 200 werknemers op vervroegd pensioen zal sturen. Sommige commentatoren wijten dit aan het feit dat machines en computers taken overnemen van de werknemers. Deze analyses zien echter twee bijkomende oorzaken over het hoofd, namelijk procesverbeteringen en delokalisatie.

Dankzij technologie moeten klanten inderdaad minder vaak aanschuiven aan het loket van een bankkantoor. Overschrijvingen doen we met homebanking of op de smartphone. Geld halen we uit de automaat. Maar de wereld achter de schermen van het kantoor en de apps is voor de meesten onder ons een black box. Nochtans verandert de organisatie van het werk in deze backoffice ook volop, en niet enkel door computers. Continue reading “Robots zijn niet de enige oorzaak van het banenverlies bij de banken”

Wat hebben we geleerd uit Trumps triomf?

Er valt heel wat te leren uit de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Hoogstwaarschijnlijk gaan de analyses in de kranten weer niet verder geraken dan enkele clichés. Domme Amerikanen hebben een racist gekozen. Trump is de schuld van de globalisering, omdat mensen hun werk kwijtraakten toen de fabrieken naar het buitenland verhuisden. Er is een moddercampagne gevoerd.

De kaste van opiniemakers heeft ook enkele simplistische “oplossingen” voor deze problemen in petto. Er moet geluisterd worden naar “het signaal van de kiezer”, iets wat we in Vlaanderen ook al 25 jaar horen. Racisme zal zichzelf oplossen wanneer de oudere blanken uitsterven en de jongere generatie een minderheid vormt tussen andere minderheden. De ongelijkheid zou opgelost worden door één of andere vorm van herverdeling van de winnaars naar de verliezers, zonder te specifiëren hoe. Voor de vuile campagnes is er niet direct een oplossing, maar we prijzen ons gelukkig dat het er in ons land beschaafder aan toe gaat.

Voor wie de moeite doet om verder te kijken dan zijn neus lang is, waren de voorbije 18 maanden echter een masterclass.

In deze post lijst ik op wat een aandachtige toeschouwer kon leren op het vlak van (1) politieke strategie, (2) de gefilterde werkelijkheid van de media, (3) inzichten in het kiespubliek, (4) de politieke gevolgen van massamigratie en tenslotte (5) van de macht die gemotiveerde individuen hebben dankzij het internet. Continue reading “Wat hebben we geleerd uit Trumps triomf?”

Thesisonderwerpen deel I: economie

Vandaag start het nieuw academiejaar aan de Vlaamse universiteiten. Naar aanleiding hiervan geef ik op mijn blog enkele tips voor relevante onderzoeksvragen. Ik start met topics voor studenten economie. Het gaat eens niet over (centrale) banken, maar over zaken dichter bij huis. Hoogstwaarschijnlijk ben ik niet de enige die hier meer over wil weten. Een gemotiveerde student(e) zal ongetwijfeld een publiek vinden voor zijn/haar conclusies. Je onderzoek kan de kranten halen, en niet enkel stof vergaren in de bibliotheek van de universiteit.

 

Hoe gezond is het economisch ecosysteem in je streek?

Wanneer er een groot bedrijf sluit, zoals Ford Genk of Caterpillar Gosselies, wordt er altijd moord en brand geschreeuwd. Om de impact van dergelijke gebeurtenissen te voorspellen, zou een student economie de bedrijven en sectoren in zijn regio in kaart kunnen brengen. Hoe belangrijk zijn ze voor de werkgelegenheid? Voor de belastinginkomsten van de gemeenten en provincie? Waar zitten hun klanten? Waar worden beslissingen genomen? Hoe concurrentieel zijn ze op lange termijn?
Als aanzet voor mijn eigen streek (Zuid-West-Vlaanderen): wat met de cluster van textielen vloerbedekkingsbedrijven? Wat met de verwerkers van groenten? Continue reading “Thesisonderwerpen deel I: economie”

Nee, Geert Noels, de ECB vernietigt het kapitalisme niet

De Tijd publiceerde recent een opiniestuk van de econoom Geert Noels onder de titel ‘Het beleid van de ECB vernietigt het kapitalisme’. Het stuk bevat een mix van terechte kritieken en dubieuze beweringen.

Ik deel de mening dat het massaal opkopen van obligaties – de zogenaamde QE – door de Europese Centrale Bank (ECB) zeer weinig doet voor de reële economie. Gezinnen en bedrijven beslissen door de lage rente niet massaal om meer geld uit te geven. De werkgelegenheid in de eurozone wordt niet gestimuleerd door het opblazen van de balans van de ECB met financiële activa.

Maar Noels houdt het niet bij de grond van de zaak, de beperkte impact van QE op de reële groei.

Volgens het opiniestuk zorgen de lage rentes namelijk voor een planeconomie, de tegenpool van het kapitalisme. De financiële sector zou door de lage of negatieve rentes ontwricht worden. Maar om zijn stelling van een antikapitalistisch monetair beleid te staven, geeft hij voorbeelden van zwakke spelers die vroeger impliciet gesubsidieerd werden en van normale processen in een markteconomie. Continue reading “Nee, Geert Noels, de ECB vernietigt het kapitalisme niet”

Waarom je (bijna) geen rente krijgt op je spaarrekening

Binnenkort krijgen bedrijven geen rente meer op hun spaarrekening bij een Belgische grootbank. Deze renteverlaging is vooral psychologisch van belang, want momenteel “verdien” je in veel gevallen slechts het wettelijk gegarandeerd1 minimum van 0,11% voor geld dat je een jaar onaangeroerd laat staan.

Dit soort berichten wordt steevast gevolgd door commentaren dat “de banken” een bende dieven zijn. Ze zouden de spaarders moeten belonen omdat ze “werken met het spaargeld van de mensen”. Als bankiers geen rente betalen op spaargeld, denken sommigen ze geen bank meer nodig hebben.

Zo’n opmerkingen verraden een gebrekkige kennis over de werking van banken. Hoe verdient een bank geld? Continue reading “Waarom je (bijna) geen rente krijgt op je spaarrekening”

Optima: schone schijn en een bananenrepubliek

Er komen steeds meer details aan het licht over Optima. Deze bevestigen mijn eerdere analyse: Optima is een geval van controlefraude. Deze zaak wijst bovendien op een compleet onaanvaardbare verstrengeling van zakenbelangen, politiek en toezichthouder.

De zaak Optima is een herinnering van lessen die telkens opnieuw geleerd en vergeten worden. Men slaagt er niet in deze kennis door te geven. Dit is geen toeval, zoals hieronder duidelijk zal worden.

Ik zet in deze post enkele dingen op een rijtje. De eerste drie zijn lessen voor spaarders en beleggers. De resterende punten gaan over het toezicht op de banken en het verschil tussen theorie en realiteit.

a) Klanten worden verblind door uiterlijk vertoon

Topman Jeroen Piqueur stond bekend voor zijn jacht en zijn luxewagens. Op een bepaald moment had hij zelfs een privéjet. Dit straalt succes en rijkdom uit. Vergeet echter nooit de vraag “waar zijn de boten van de klanten?”. Het is niet omdat de bankier een gladde verkoper is en het breed laat hangen, dat de belegger er beter van worden.

b) Ronkende namen zijn geen garantie

Eén van de methoden waarmee een bedrijf vertrouwen probeert uit te stralen, is door invloedrijke personen op te nemen in het bestuur. Bij Optima ging het bijvoorbeeld over Luc Van den Bossche (een gewezen minister) en Danny De Raymaeker (een gewezen topman van grootbank KBC).

Bestuur Optima Bank

Continue reading “Optima: schone schijn en een bananenrepubliek”

Het failliet van Optima Bank gekaderd

Naar aanleiding van het dreigend faillissement van Optima Bank, volgt hier een stuk uit het boek dat ik aan het schrijven ben. Het fragment komt uit een hoofdstuk dat het bankroet van banken en overheden bespreekt. Hier en daar is de tekst wat aangepast om commentaar te geven op Optima, gebaseerd op berichtgeving in de pers.

Het is belangrijk om op te merken dat de bedragen die in de pers genoemd worden me erg dubieus lijken te zijn. Ofwel zijn de journalisten mis ingelicht, ofwel wijzen de cijfers op een falende toezichthouder. Meer daarover aan het eind van deze blogpost, onder de hoofding ‘Commentaar bij de bedragen die genoemd worden bij Optima Bank’.

Update maandag 13 juni: volgens de minister van Financiën Van Overtveldt zal er geen belastinggeld naar de klanten van Optima gaan, omdat het geld gerecupereerd kan worden bij de bank. Dit is dus precies wat ik vrijdag schreef wanneer ik deze tekst postte: de berichtgeving in de pers was ongefundeerde sensatiezucht.

Ik ken alle details in de zaak Optima uiteraard niet, maar ik kan wel de essentie uitleggen omdat alle banken in se gelijkaardig werken. Deze post veronderstelt een minimumkennis van boekhouding1. Continue reading “Het failliet van Optima Bank gekaderd”