Robots zijn niet de enige oorzaak van het banenverlies bij de banken

De voorbije maanden hebben verschillende financiële instellingen aangekondigd dat ze banen zullen schrappen. Gisteren meldde KBC aan dat ze 200 werknemers op vervroegd pensioen zal sturen. Sommige commentatoren wijten dit aan het feit dat machines en computers taken overnemen van de werknemers. Deze analyses zien echter twee bijkomende oorzaken over het hoofd, namelijk procesverbeteringen en delokalisatie.

Dankzij technologie moeten klanten inderdaad minder vaak aanschuiven aan het loket van een bankkantoor. Overschrijvingen doen we met homebanking of op de smartphone. Geld halen we uit de automaat. Maar de wereld achter de schermen van het kantoor en de apps is voor de meesten onder ons een black box. Nochtans verandert de organisatie van het werk in deze backoffice ook volop, en niet enkel door computers.

In de hoofdzetels van de banken beheert een legertje bedienden en kaderleden de informatie over en voor hun miljoenen klanten. Het management neemt beslissingen op basis van rapporten geschreven door interne analisten. Regulatoren moeten op hoogte gehouden worden van de risico’s die de bank loopt. Bedrijven willen snel antwoord op hun kredietaanvraag.

Het transformeren van de ruwe gegevens tot een zinvol eindproduct neemt een lange rij bewerkingen in beslag. Een heleboel specialisten verwerken data in een resem tussenstadia. Zo heeft de zakenbank Goldman Sachs niet minder dan 146 stappen geïdentificeerd die doorlopen worden als ze een bedrijf naar de beurs brengt.

De complexiteit van de processen maakt dat er nog veel ruimte voor verbetering is. Sommige bewerkingen worden meerdere keren gedaan. Andere stappen worden niet door de geschikte persoon uitgevoerd of zijn ronduit nutteloos. Het analyseren van dergelijke processtromen kan niet door computers gedaan worden. Daar zijn nog steeds mensen voor nodig. Het resultaat van procesoptimalisatie is evenwel dat hetzelfde (of een beter) resultaat te bekomen kan worden met minder personeel.

Bovendien hebben banken – net zoals industriële bedrijven – de lagere loonkosten elders in de wereld ontdekt. Ook buiten West-Europa zijn er hoogopgeleiden die via het internet informatie uit Brussel, Amsterdam of Parijs kunnen verwerken. De IT-ers in India zijn wellicht het bekendste voorbeeld. De Centraal-Europese expansie van de banken die bij ons actief zijn heeft hen ook toegang gegeven tot de arbeidsmarkt ter plaatse.

Sommige van de jobs die nu geschrapt worden, zullen dus helemaal niet door “robots” gedaan worden. Ze worden enkel verschoven naar Polen, Tsjechië of Bulgarije.

De robots zijn een handige zondebok omdat ze niet mekkeren wanneer ze beschuldigd worden. Door het debat over het banenverlies in de financiële sector enkel te focussen op technologie, verliezen we echter belangrijke andere aspecten uit het oog.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *